Salatalık

Salatalık, kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasından, genellikle taze olarak tüketilen bir sebzedir. Bilimsel adı Cucumis sativus olan salatalık, hem serinletici hem de besleyici özellikleriyle bilinir. İşte salatalık hakkında bazı temel bilgiler:

1. Fiziksel Özellikler:
   • Uzun, silindirik bir yapıya sahiptir.
   • Kabuk rengi genellikle yeşildir, ancak bazı çeşitleri daha açık veya daha koyu renklerde olabilir.
   • İç kısmı sulu ve hafif kıtırdır, ortasında küçük çekirdekler bulunur.
2. Besin Değeri:
   • Yüksek su içeriği (%95 civarında) ile bilinir, bu da onu özellikle yaz aylarında serinletici bir atıştırmalık yapar.
   • Düşük kalorili bir sebzedir.
   • İçeriğinde C vitamini, K vitamini, potasyum ve magnezyum gibi çeşitli vitaminler ve mineraller bulunur.
3. Kullanım Alanları:
   • Taze olarak salatalarda, sandviçlerde ve mezelerde kullanılır.
   • Turşu olarak da yaygın bir şekilde tüketilir.
   • Kozmetik ürünlerde cilt bakımında kullanılır; örneğin, göz altı torbalarını ve şişlikleri azaltmak için dilimlenmiş salatalık yaygın bir çözümdür.
4. Yetiştirilmesi:
   • Salatalık, ılıman iklimlerde yetişir ve genellikle ilkbahar ve yaz aylarında ekilir.
   • İyi drene edilmiş topraklarda ve güneş ışığını doğrudan alabilecekleri yerlerde yetişmeleri gerekir.

Besin Değeri

100 gram salatalığın besin değeri ve içerdiği makro ve mikro besin öğeleri şu şekildedir:

Makro Besinler:

• Kalori: 15 kcal
• Karbonhidrat: 3.6 g
  • Şeker: 1.7 g
  • Lif: 0.5 g
• Protein: 0.7 g
• Yağ: 0.1 g

Mikro Besinler:

• A Vitamini: 105 IU (3% Günlük Değer)
• C Vitamini: 2.8 mg (5% Günlük Değer)
• K Vitamini: 16.4 µg (20% Günlük Değer)
• Folat: 7 µg (2% Günlük Değer)
• Kalsiyum: 16 mg (2% Günlük Değer)
• Demir: 0.3 mg (2% Günlük Değer)
• Magnezyum: 13 mg (3% Günlük Değer)
• Fosfor: 24 mg (2% Günlük Değer)
• Potasyum: 147 mg (4% Günlük Değer)
• Sodyum: 2 mg (0% Günlük Değer)
• Çinko: 0.2 mg (1% Günlük Değer)

Faydaları ve Zararları

Faydaları:

1. Hidrasyon:
   • %95 su içeriği ile yüksek su içeriğine sahiptir ve vücudu nemli tutmaya yardımcı olur.
2. Düşük Kalori:
   • Düşük kalorili bir besindir, bu nedenle diyet yapanlar için ideal bir atıştırmalık olabilir.
3. Besleyici:
   • K vitamini, C vitamini, potasyum ve magnezyum gibi çeşitli vitaminler ve mineraller içerir.
4. Sindirim Sağlığı:
   • İçerdiği lif, sindirim sistemi sağlığını destekler ve kabızlık gibi sorunları önlemeye yardımcı olabilir.
5. Antioksidanlar:
   • C vitamini ve beta-karoten gibi antioksidanlar içerir, bu da vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyabilir.
6. Cilt Sağlığı:
   • Salatalık dilimleri cilt üzerine yerleştirildiğinde, cildi yatıştırabilir ve göz altı torbalarını azaltabilir. Aynı zamanda salatalık ekstresi bazı kozmetik ürünlerde cilt bakımında kullanılır.
7. Kan Şekeri Kontrolü:
   • Salatalığın düşük glisemik indeksi sayesinde kan şekeri seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olabilir.

Zararları:

1. Alerjiler:
   • Bazı insanlar salatalığa karşı alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyonlar genellikle ağızda kaşıntı, şişme veya deri döküntüsü şeklinde olabilir.
2. Sindirim Sorunları:
   • Salatalığın kabuğu bazı insanlarda sindirim sorunlarına neden olabilir, özellikle hassas sindirime sahip olanlarda şişkinlik veya gaz yapabilir.
3. Böcek İlaçları ve Kimyasallar:
   • Salatalıklar genellikle tarım ilaçlarına maruz kalabilir. Bu nedenle organik olanları tercih etmek veya iyice yıkamak önemlidir.
4. Çok Fazla Tüketim:
   • Aşırı miktarda tüketildiğinde, salatalığın idrar söktürücü özellikleri nedeniyle vücutta mineral dengesizliklerine neden olabilir.

İlgili Araştırma ve Makaleler

http://kimyakongreleri.org/K2013/K2013-011.pdf